Những phép lịch sự cần biết trước khi du học Nhật Bản

Du học Nhật Bản là ước mơ của nhiều bạn trẻ Việt Nam. Tuy nhiên, để có thể học tập và sinh sống suôn sẻ tại đất nước mặt trời mọc, bạn cần nắm rõ một số quy tắc ứng xử và phép lịch sự đặc trưng của người Nhật. Bài viết này sẽ giới thiệu những điều cơ bản mà bạn nên chuẩn bị về mặt văn hóa – xã hội trước khi lên đường du học.

🙇 Chào hỏi – Cách thể hiện sự tôn trọng

Người Nhật rất coi trọng việc chào hỏi, đặc biệt là trong môi trường học đường, công sở và nơi công cộng.

• Khi gặp ai đó, người Nhật thường cúi đầu thay vì bắt tay.
• Mức độ cúi đầu thể hiện sự tôn trọng:
  • Cúi nhẹ (~15 độ): chào xã giao
  • Cúi trung bình (~30 độ): chào cấp trên hoặc người lớn tuổi
  • Cúi sâu (~45 độ): xin lỗi hoặc thể hiện sự cảm ơn sâu sắc

Ngoài ra, bạn nên học các câu chào cơ bản như:

• おはようございます – Chào buổi sáng
• こんにちは – Chào buổi chiều
• こんばんは – Chào buổi tối
• 失礼します – Xin phép
• お疲れ様です – Cảm ơn vì đã vất vả

Việc chào hỏi đúng cách giúp bạn ghi điểm trong mắt thầy cô, bạn bè và đồng nghiệp Nhật Bản.

🚄 Giữ trật tự nơi công cộng

Người Nhật rất coi trọng sự yên tĩnh và trật tự nơi công cộng như ga tàu, xe bus, thư viện hay nhà hàng.

• Không nói chuyện điện thoại trên tàu điện.
• Giảm âm lượng khi nói chuyện ở nơi đông người.
• Không chen lấn xô đẩy khi lên xuống phương tiện công cộng.
• Xếp hàng trật tự, theo thứ tự đến trước – sau.

Thói quen giữ im lặng không chỉ là lịch sự mà còn thể hiện sự tôn trọng với không gian cá nhân của người khác.

♻️ Quy tắc phân loại rác

Một điều gây khó khăn cho nhiều du học sinh là phân loại rác tại Nhật Bản. Rác thường được chia thành:

• 燃えるゴミ（もえるごみ）: Rác cháy được (thức ăn thừa, giấy…)
• 燃えないゴミ（もえないごみ）: Rác không cháy được (kim loại, thủy tinh…)
• 資源ゴミ（しげんごみ）: Rác tái chế (chai nhựa, lon, giấy báo…)

Mỗi khu vực có lịch thu gom riêng theo từng loại rác. Nếu vứt rác sai ngày hoặc không đúng loại, bạn có thể bị nhắc nhở hoặc bị từ chối thu gom.

📌 Lưu ý: Hãy đọc kỹ hướng dẫn phân loại rác được dán tại ký túc xá hoặc khu nhà ở.

🥢 Văn hóa ăn uống

Trong bữa ăn, người Nhật rất coi trọng quy tắc lịch sự:

• Không cắm đũa vào bát cơm (vì giống nghi thức tang lễ).
• Không chuyền thức ăn từ đũa này sang đũa khác.
• Nói “いただきます” trước khi ăn và “ごちそうさまでした” sau khi ăn để thể hiện lòng biết ơn.

Ngoài ra, khi ăn tại quán hoặc căng tin, bạn nên tự phục vụ, giữ vệ sinh chỗ ngồi và không gây ồn ào.

🎁 Tặng quà và phép lịch sự khi nhận quà

Người Nhật có thói quen tặng quà trong nhiều dịp: cảm ơn, chào hỏi, lễ tết... Một số lưu ý:

• Khi tặng quà, nên dùng túi đẹp, gói cẩn thận.
• Khi nhận quà, đừng mở ngay trước mặt người tặng (trừ khi họ yêu cầu).
• Dù quà nhỏ, bạn nên cảm ơn và cúi đầu.

Quà không cần đắt tiền, quan trọng là thành ý và cách tặng.

🏠 Ứng xử khi sống chung hoặc thuê nhà

Khi sống chung (ký túc xá, share house) hoặc thuê nhà tại Nhật, bạn cần lưu ý:

• Không bật nhạc to, không gây ồn sau 22h.
• Giữ gìn vệ sinh chung: bếp, nhà vệ sinh, hành lang...
• Tôn trọng không gian riêng của người khác.
• Tham gia các buổi họp hoặc dọn vệ sinh định kỳ nếu có.

Sự ngăn nắp và tôn trọng cộng đồng là tiêu chuẩn sống của người Nhật.

🕒 Đúng giờ là nguyên tắc vàng

Ở Nhật, đúng giờ không phải là lời khen mà là điều hiển nhiên.

• Đi học, đi làm nên đến sớm 5–10 phút.
• Nếu đến muộn, phải gọi điện báo và xin lỗi chân thành.
• Các buổi hẹn cá nhân cũng cần đúng giờ – việc đến trễ bị xem là thiếu tôn trọng.

⏰ Gợi ý: Sử dụng Google Calendar hoặc ứng dụng nhắc nhở để quản lý thời gian tốt hơn.

✅ Kết luận

Việc hiểu và áp dụng những quy tắc ứng xử cơ bản tại Nhật Bản sẽ giúp bạn không chỉ tránh được rắc rối mà còn hòa nhập nhanh chóng với xã hội và con người Nhật. Những điều tưởng chừng nhỏ nhặt như cúi chào, phân loại rác hay giữ trật tự lại là chìa khóa giúp bạn thành công trong cuộc sống du học.

Hãy bắt đầu từ những thói quen nhỏ ngay từ bây giờ, để khi đặt chân đến Nhật, bạn đã sẵn sàng sống như một người Nhật thực thụ!

🇯🇵 Xem thêm: Làm sao để chuẩn bị tâm lý trước khi du học Nhật Bản?